top of page

E Argumento Antropológiko pa e Eksistensia di Dios

Updated: Aug 2, 2019


Kon nos por argumentá pa e eksistensia di Dios saliendo for di e punto di bista ku tin un Lei Moral?


E Realidat i Universalidat di Moralidat

E ta un bèrdat aseptá pa tantu e kreyente komo e inkrédulo, ku moralidat ta algu ku solamente e ser humano tin noshon di dje. Niun animal no tin noshon di e konseptonan di bon i malu; niun no ta funshoná òf skohe pa aktua konforme prinsipionan moral. Niun kachó no ta sinti duele ora e hòrta wesu di un otro kachó, òf ta bai sinta den huki i yora pasobra el a morde su bas ku ta aliment’é.


Tur hende, apsolutamente tur hende, tin un idea básiko di loke ta bon i loke ta malu; tur hende ta karga un noshon di moralidat. Asta esnan ku ta nenga bèrdatnan apsoluto di loke ta bon i loke ta malu, den práktika ta haña nan mes inkapas pa hiba un bida nòrmal sin hasi referensia na moralidat. Asta esnan ku ta nenga nan responsabilidatnan moral i étiko, ta eksihí pa otronan si trata nan konforme prinsipionan moral i étiko.


E Origen di Moralidat

Nos no por nenga e eksistensia di moralidat. I ya ku nos no por nenga su eksistensia, e pregunta ta surgi: Kon nos ta splika su eksistensia, ki ta su orígen, for di unda el a bin? Tin solamente dos opshon. Moralidat ta sea teoséntriko – esta, sentrá den Dios, òf antroposéntriko – esta, sentrá den e ser humano.


E ateista, kende ta nenga e eksistensia di Dios, naturalmente ta argumentá ku moralidat ta antroposéntriko; moralidat ta meramente e resultado di materia ku a pasa dor di un proseso di evolushon.


Tin dos kos ku kompletamente ta destruí e argumento aki. Promé, e teoria aki eróneamente ta asumí ku e selebre humano riba su mes ta kapas pa krea moralidat. Den su buki The Descent of Man and Selection in Relation to Sex, Charles Darwin mes a bisa ku “no tin niun diferensia fundamental entre hende i animalnan avansá den nan fakultatnan mental.” Na di dos lugá, materia riba su mes ta inkapas pa evolushoná un sentido di moralidat. E evolushonista George Gaylord Simpson tambe ta mustra di ta komprondé esaki ora el a bisa: “E funshonamentu di e universo no por proveé niun kriterio étiko di bon i malu ku ta outomátiko, universal, eterno, òf apsoluto.”


E Lei Moral & E Eksistensia di Dios

Pues, si e ser humano su sentido di moralidat no por a originá for di puramente materia no-moral, moralidat mester ta teoséntriko; e mester ta sentrá den Dios. Awor, si nos aseptá ku tin un Lei Moral, nos tin di aseptá tambe ku tin un Dunadó di e Lei Moral aki.

Nos por formulá e argumento antropológiko den e siguiente manera:


1. Si Dios no ta eksistí, anto e ora ei balornan i debernan moral tampoko.

2. Balornan i debernan moral ta eksistí.

3. Pues, Dios ta eksistí.


Si nos nenga e eksistensia di Dios, nos tin di nenga tambe ku tin kualke obligashon moral pa hasi òf keda sin hasi algu. Si no tin Dios, ken tin e derecho pa bisa nos kiko ta bon i kiko ta malu, kiko si i kiko no? Si ateismo ta bèrdat, e ta bira imposibel pa kondená ladronisia, opreshon, òf abuso seksual komo maldat. Tambe nos no por papia di kompañerismo, rèspèt, òf amor komo bon.


Awor, un hende por bisa: “Pero sin Dios i sin su Lei, te ainda nos por mira for di e resultadonan biológiko òf sosiológiko di sierto aktonan, ku e aktonan aki ta robes. Pues e rechaso di Dios su eksistensia i su Lei, no ta stroba nos na imponé obligashonnan moral. Pasobra asta sin Dios, e obligashonnan moral aki te ainda ta perfektamente lógiko.”


E remarke aki ta zona bon i konvinsente, ma tòg ta karesé di valides. Pasobra, sin Dios i sin su Lei, riba ki base nos ta determiná si e resultadonan biológiko i sosiológiko di nos aktonan ta bon òf malu? Pues mester tin un lei fundamental i apsoluto pa medio di kua nos ta husga si nos aktonan òf e resultadonan di nos aktonan ta bon òf malu. Awor, nota tambe ku e Lei aki no por ta originá for di nos eksperensianan biológiko òf sosiológiko, pasobra e eksperensianan aki mes ta wòrdu husgá dor di e Lei aki si nan ta bon òf malu.


E Lei Moral & E Imagen di Dios

Akinan nos ta haña atrobe otro indikashon ku e ser humano ta un ser moral pasobra Dios a pone su Lei Moral den dje. Den Romanonan 2:14-15 nos ta lesa asin’aki,


“Pasobra ora paganonan, kendenan no tin Lei, di naturalesa ta hasi e kosnan di Lei, esakinan, ounke nan no tin Lei, ta un lei pa nan mes, dor ku nan ta mustra e obra di Lei ku ta skirbí den nan kurason, nan konsenshi dunando testimonio, i nan pensamentunan akusando òf defendiendo nan.”


Nota ku den v.15 ta wòrdu bisá ku e paganonan tin e obra di Lei “skirbi den nan kurason.” Génesis 1:26-27 ta bisa,


“E ora ei Dios a bisa: ‘Laga Nos traha hende segun Nos imagen, konforme Nos semehansa; i laga nan goberná riba e piskánan di laman i riba e parhanan di shelu i riba e bestianan di kria i riba henter e tera, i riba tur bestia ku ta lastra riba tera.’ I Dios a krea hende segun Su mes imagen; segun e imagen di Dios El a krea hende; hòmber i muhé El a krea nan.”


E pasahe aki ta deskribí e kondishon den kua hende a wòrdu kreá. E dos tèrminonan tradusí imágen (Hebreo, Selem) i semehansa (Hebreo, Demut) no ta referí na dos aspekto diferente di e imágen di Dios. Un estudio kuidadoso di Génesis 5:1, 3; 9:6 ta mustra klaramente ku e tèrminonan aki ta wòrdu interkambiá. Tin esensialmente tres diferente manera den kua e imágen ta wòrdu interpretá:


1. Komo sustantivo; e imágen ta algu inherente den e ser humano

2. Komo relashonal; e imágen ta e relashon ku hende tin ku Dios i ku otro

3. Komo funshonal; e imágen ta e dominio di e ser humano riba e restu di kreashon


Di e interpretashonnan aki, esun ku ta mira e imágen komo sustantivo mi ta kere ta mas mihó. E interpretashonnan relashonal i funshonal ta deskribí e resultadonan di e imágen, no loke e imágen mes ta.


Pues e ser humano, pa e echo mes ku e ta kreá den e imágen di Dios, ta karga den dje e Lei Moral di Dios. I ta e Lei aki mes ta sirbi komo evidensia pa e eksistensia di Dios.


Konklushon

Moralidat no por a evolushoná for di materia no-moral. E kapasidat básiko di hende pa por distingui entre bon i malu, no por a surgi tampoko komo resultado di un análisis di nos aktonan. Moralidat den e ser humano, ta mustra klaramente riba e eksistensia di un Dunadó di e Lei Moral, esta, Dios.

24 views0 comments
bottom of page